Obilaznica oko Beograda bila je planirana još dok nije izgrađen ni auto-put Novi Sad – Beograd, a vest da će sever Srbije biti povezan brzom saobraćajnicom do Beograda, koja se pojavila u drugoj polovini šezdesetih godina prošlog veka, otvorila je tada odmah pitanja mreže ulica i u samom gradu.
“Gazela” i auto-put kroz Beograd bili su genijalno rešenje arhitekte Branislava Jovina kao segment velikog međunarodnog puta kojim je Evropa bila povezana sa Azijom – i to kroz centаr Beograda. Ipak u to vreme, 1969. godine, još tokom gradnje Gazele i auto-puta, u štampi su se pojavili i prvi planovi za povezivanje novosadskog auto-puta sa Beogradom.
Iako je od tada prošlo više decenija, sve do nedavne izgradnje obilaznice oko Beograda na delu od Batajnice do Dobanovaca, novosadski auto-put sa Beogradom je bio spojen – privremenom vezom.
Ono što je najzanimljivije sa današnje tačke gledišta, i što izaziva pravi horor pred mislima da je takva ideja možda mogla i da bude realizovana, jeste podatak da je u sklopu ovog projekta bilo predviđeno čak i da se izgradi put posred Velikog ratnog ostrva, koji bi reku savladavao mostom preko ostrva ili kroz tunele ispod njega!
“Zanimljiva je ideja urbanista da se kroz Zemun i Beograd izgradi još jedna značajna priključna saobraćajnica do novosadskog puta. Naime, jedan krak auto-puta odvajao bi se pre Batajnice, od Novih Banovaca, zatim bi išao pored dunavske obale u Zemunu i Beogradu. U tom slučaju ovaj put bi morao da pređe preko Ratnog ostrva, ali kroz tunele ispod reke do dunavske obale u Beogradu“, pisala je beogradska štampa u to uzbudljivo vreme prvih velikih javnih radova posle užasa i razaranja u Drugom svetskom ratu.
Srećom, Veliko ratno ostrvo je ostalo netaknuto, ali je Novi Sad sa Beogradom decenijama ostao vezan preko famozne “lakat krivine” u Zemunu. Ono što je tad realizovano postalo je poznato kao “Novi novosadski put” koji najpre povezuje Batajnicu i petlju “Zmaj”, ali ipak u izmenjenoj verziji u odnosu na ono što je pokazivao plan iz 1969.
“U iduće dve godine izgradiće se vrlo široka saobraćajnica koja će služiti kao priključak na auto-put ispred Batajnice i ići će do početka Ugrinovačke ulice u Zemunu. S jedne strane ovog modernog puta ići će sadašnji Batajnički drum, i to kao jednosmeran, a s druge će se izgraditi još jedan, sličnog profila, za suprotan pravac.
Pošto bi probijanje Lenjinovog bulevara od Novog Beograda kroz staro zemunsko jezgro do Ugrinovačke ulice, zahtevalo suviše velika rušenja – taj pravac se odlaže za bolja vremena. Zato ovaj “privremeni” autoput skreće od Ugrinovačke ulice desno i pod pravim uglom preko buduće ‘Transferzale T-6″ izlazi na sadašnji put Beograd – Zagreb kod fabrike ‘Grmeč'”, pisale su 1969. godine “Novosti”.
Srećom, Batajnički put ostao je dvosmeran, a ova saobraćajnica izgrađena je paralelno sa njim. Lakat krivina ostala je sve do izgradnje puta Zemun – Borča preko novog mosta “Mihajla Pupina” 2014. godine kada je postala trokraka raskrsnica.
Autor: Goran Vesić, zamenik gradonačelnika Beograda
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
