NAJNOVIJE
Top

Sada je 2022. godina, a prve naseobine na teritoriji Beograda nastale su još oko 6.000 godina pre nove ere, pa nije teško izračunati koliko dugo već buja život na ovom parčetu planete Zemlje.

Traje tako beogradsko stanovanje još od vremena neolita i postojanja praistorijske kulture koju danas označavamo po imenu naselja kraj Dunava gde je otkrivena: Vinča.

A u naselju Banjica, u delu zvanom Usek, i danas postoje sačuvani tragovi života iz te epohe.

Ipak, tek s dolaskom Kelta možemo govoriti o prvom od brojnih imena koje je sadašnji glavni grad Srbije nosio kroz vekove.

Pojedina keltska plemena su se sa severa spustila krajem III veka p.n.e. prema jugoistoku dolinom Dunava i započela pljačkaške pohode na Grčku. Međutim, doživeli su težak poraz kada su pokušali da opustoše svetilište Delfi i bili su prinuđeni da se povuku. Jedni su otišli u Malu Aziju, a drugi su te 279. p.n.e. stigli na međurečje Save i Dunava da bi tu zasnovali novo pleme – Skordiske.

Upravo su oni nazvali to mesto Singidun. To je prvo ime današnjeg Beograda. Nastalo je od dve reči – Singi što bi značilo okruglo i Dun utvrđenje.

Potom su ga Rimljani zaposeli u I veku nove ere. I dodali – um, čime je naselje ponelo naziv Singidunum.

A od “osnivača” Kelta je na teritoriji današnjeg Beograda, kao večni spomen, ostala velika nekropola na dunavskoj padini kod Karaburme.

Četiri veka kasnije grad napadaju i Huni, i Avari, i Goti, sve dok ga nisu preuzeli Vizantijci sredinom VI veka i preimenovali ga u Veligradon.

Sloveni su ušli u grad u VII veku, bez razaranja, i dali mu današnje ime. Kao Beograd pominje se 16. aprila 878. u pismu pape Jovana VIII bugarskom knezu Borisu Mihajlovu.

Međutim, kako su koji osvajači nailazili oni su ga „prekrštavali“. Tako je zabeleženo da kada su gospodarili Mađari, odnosno Ugari, prvobitno su ga nazvali Fehervar, docnije Nandoralba, da bi ta dva imena spojili nakon XIV veka i shodno slovenskom kovanici o Belom gradu zapisali Nandorfehervar.

Spominje se da je nosio i latinsko ime Alba Graeca, koje su Bugari preinačili tokom svoje vladavine u Alba Bulgarica, dok su Venecijanci voleli da ga zovu Kastel bjanko (Castel Bianco).

Germansko ime kroz istoriju za Beograd bilo je Vajsenburg, a kada su nacisti zauzeli grad nakon napada 6. aprila 1941. godine izašli su sa idejom da ga u budućnosti nazovu Princ Eugen štat.

Kao ni sama istorija Beograda, tako ne bi ni ovaj tekst mogao da prođe bez – Osmanlija. Oni su našem gradu dali i najjezivije ime. Kada su ga 1521. osvojili od Ugrara nazvali su ga Dar al Džihad (Kuća rata), a koristili su kasnije i ime Belgrat.

Vuk Karadžić ga u Srpskom rječniku iz 1818. pominje kao Bijograd, dok se u tadašnjoj Crnoj Gori i Dalmaciji naziva Biograd na Dunavu.

I tako je bivalo… A kada je Ali Riza-paša predao 19. aprila 1867. godine ključeve grada knezu Mihailu Obrenoviću, slovensko ime je ponovo čvrsto uspostavljeno do dana današnjeg. I što je bilo pokušaja da nam se drugi nametnu u dva velika rata okupacijskom vlašću – propali su.

Beograd je Beograd. I biće zanavek.