Među najviše beogradske solitere možemo da ubrojimo i jednu zgradu o kojoj sigurno niko ne razmišlja mnogo kada se spominju neboderi u našem gradu.
Ali ipak, vredna je spomena – dominira čitavim jednim delom grada, zvanom Konjarnik, mada je nećete videti ni na jednoj panorami.
Ušuškana u betonsko okruženje, sagrađena pre gotovo 5 decenija, za beogradsku istoriju je značajna jer je bila tek treći neboder u starom delu grada podignut posle palate “Albanija” i hotela “Slavija”.
To je hotel “Srbija”, nadaleko poznat, možda i na čitavom Balkanu, jer su mnogi i iz drugih republika odsedali u ovom zdanju koje sa svojih 18 spratova ima pozamašne kapacitete.
Do danas “Srbija” je ostala jedna od viših beogradskih zgrada, ali je, istina, nenametljiva svojim izgledom, sve dok joj se ne približite. Tada vam je jasno da je reč o impozantnoj građevini, koja, ipak, na neki način dominira čitavom Ustaničkom.
Prva visoka beogradska građevina bila je Palata “Albanija“. Ova zgrada ima samo 13 spratova, ali visoka je 53 metara. Za 1939. godinu, kada je izgrađena, predstavljala je pravo čudo.
Na novo čudo Beograd je čekao još četvrt veka – godine 1964. podignut je čuveni CK, danas poslovni centar “Ušće” koji je u 21. veku dobio i svoju sestru bliznakinju.
Ušće je donedavno bilo najviša beogradska zgrada. Ima 25 spratova i 110 metara, bez antene. Moćna i dominantna građevina, posebno ako se uzme u obzir mesto na kome je podignuta.
Drugi soliter u starom delu Beograda bila je, danas zanemarena, zgrada hotela “Slavija” na istoimenom trgu.
Zapuštena još krajem devedesetih, ova za gradsku istoriju itekako važna zgrada, konačan slom doživela je početkom 2000-tih i danas stoji kao tužni podsetnik na nekadašnje zanemarivanje važnih gradskih zdanja.
Inače, zvanično je otvorena 1962. godine i bila je izuzetno značajna za tadašnji Beograd, kako visinom tako i arhitektonskim stilom ali i pozicijom na kojoj je podignuta.
Nažalost, baš kao i u slučaju “Srbije”, danas je veoma teško doći do tačnih podataka o imenima projektanata i preduzećima koja su učestvovala u izgradnji oba nebodera.
“Slavija” je bila nastavak stare urbanističke ideje od pre Drugog svetskog rata o “aleji nebodera’ koja je trebalo da se proteže upravo od Slavije do Kalemegdana, i gde je Palata Albanija bila početni segment, a hotel “Slavija” nastavak. Po istoj idejnoj “osi” nastala je zatim i Palata Beograd, čuvena Beograđanka.
Treći beogradski soliter sa ove strane Save tako je bio upravo – hotel “Srbija”. Podignut je 1973. godine i otvorio “betonsku eru” masovne gradnje u Beogradu.
Iznad voždovačkih kućica i udžerica nikli su iste godine i famozni vojni soliteri u Ulici vojvode Stepe, veoma pozamašni objekti. Godinu dana kasnije niče i čuveni novobeogradski Blok 23 sa četiri moćna nebodera.
Te, 1974. godine, Beograd dobija još jedan simbol, soliter bez kog nema nijedne panorame prestonice – već pomenutu čuvenu Beograđanku, upečatljivu, moćnu, crnu zgradu koja prkosi okolnim umerenim građevinama.
Na periferiji dve godine kasnije raste i kompleks “Rudo”, odnosno, “Istočna kapija Beograda”, a zatim sledi gradnja Ineksa i, konačno, još jednog veoma poznatog solitera, Zapadne kapije Beograda (1980).
Ako izuzmemo Hram svetog Save, u poslednje tri godine podižu se brojni novi soliteri i svaki je za nijansu viši od svog prethodnika: BW Vista, Ušće 2, Skyline, West 65 i – impresivna Kula Beograd, najviša zgrada prestonice.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
