Ko je “skratio” Banjicu za čak 25 hektara?

Sportski centar Banjica – ako ništa drugo bar svi znaju gde se nalazi. Bazeni, teniski tereni, prodavnice, kafei, auto škola…

Svašta je stalo u dva krila ovog kompleksa i njegovo dvorište, ali malo ko zna neobičnu priču koja prati ovaj važan simbol jednog dela Beograda…

Zašto je baš tu postavljen? I zašto nije ispao onakav i onoliki koliki je prvobitno zamišljen da bude? Gde je nestala reč “park” koja se nalazila u originalnom projektu?

I, na kraju: zašto nikada nije dobio veliki soliter predviđen da se nalazi na spajanju dva “krila” prizemne zgrade, kao spektakularni neboder-svetionik ovog dela Beograda?

Urbanistička rešenja od 1964. do 1967. predviđala su da kompleks Sportsko-rekreativnog parka „Banjica“ zahvata Banjičko polje sa uskim priobaljem Banjičkog potoka nizvodno duž Bulevara JA (danas Bulevar oslobođenja) sve do „Šarene ćuprije“ (to je bio mostić preko Banjičkog potoka oko rasadnika, iznad stadiona „Rajko Mitić“).

Otprilike, sve ono što je danas park-šuma “Džon Bajford”

Međutim, stručna komisija Urbanističkog zavoda je 26. februara 1968. površinu smanjila sa 69 hektara na 44,8 čime je značajno umanjen prvobitno planiran sadržaj.

Pred sam početak realizacije projekta u proleće 1972. došlo je do novih promena, jer je zaključeno da bi zimski bazen zapravo trebalo da bude olimpijskih razmera, a to je iziskivalo i proširenje sportske hale, ali i – dodavanje hotela.

Taj lokalitet za izgradnju rekreativno sportskog centra je izabran, kako je naveo dipl. inž. arh. Kosta Popović, zbog priliva svežih vazdušnih masa od Avale, postojanja šumskog fonda i „Banjičke tribine“ koja je posle I svetskog rata služila za „reviju trupa“ i nešto kasnije za auto-moto trke na kružnoj zemljanoj stazi. Reklo i se – zdravog okruženja za duh i telo.

Usvojena koncepcija je težila da tih ranih sedamdesetih godina omogući neprekidnu aktivnost tokom cele godine, sportistima i svim ostalim građanima, uključujući nastavu fizičkog obrazovanja za učenike sa opština Voždovac i Savski venac.

Obe ove beogradske opštine, čije se granice sreću upavo na mestu kompleksa, bile su i finansijeri izgradnje “Banjice”.

Oni što je začuđujuće jeste podatak da je nekom neverovatnom birokratskom aritmetikom došlo do potpune inverzije: deo koji je platila opština Voždovac izgrađen je na delu zemljišta koji pripada Savskom vencu, i obratno, savskovenački na voždovačkoj teritoriji.

Sportski centar Banjica svečano je otvoren u leto 1973. godine da bi sa SRC Tašmajdan i SC Košutnjak ugostio takmičare prvog Svetskog prvenstva u vodenim sportovima.

Na tom takmičenju tadašnja država Jugoslavija osvojila je samo jednu medalju i to bronzanu u vaterpolu, i to baš na Banjici.

Izgubljeno arhitektonsko nasleđe kompleksa ipak se “ovaplotilo” skoro pa na originalnoj lokaciji: iako grandiozni soliter nikada nije bio izgrađen u pročelju sportskog centra, nedugo nakon završetka radova, prekoputa bazena u Crnotravskoj ulici, niklo je čak 5 ogromnih nebodera, po izgledu veoma sličnih tom prvobitno predviđenom. Tako je duh originalnog SRC Banjica nastavio da živi u komšiluku.