Znate li za priču o Georgiju Vlasenku, ruskom emigrantu koji je u Uskočkoj ulici otvorio prvu prodavnicu danas legendarnih američkih motorcikala “Harley Davidson” , još tridesetih godina prošlog veka?
Ova, krajnje interesantna sudbina jednog od svojevremeno najpoznatijih beogradskih trgovaca, zastupnika ne samo legendarnih motora već i drugih tada čuvenih američkih marki automobila, guma, i prodavca pratećih “materijala“, ulja i ostalih potrepština za sve veće beogradsko tržište ljubitelja ovih mašina, danas je gotovo potpuno nepoznata i zaboravljena.
Vlasenko je do 1937. godine bio zastupnik čak sedamnaest ondašnjih američkih “super brendova” poput danas zaboravljenih Studebaker, Willys-Overland ali i onog koji i dalje ima svetsku slavu: Harley Davidson.
Njegova prva radnja nalazila se u Dečanskoj, u zgradi koja je srušena da bi se tu sagradila druga palata i preselio se zatim na ugao ulica Uskočke i Cara Lazara.
U prizemlju ove, za tadašnji Beograd ogromne trgovine, nalazio se prostran salon sa raskošnim limuzinama, motociklima, pa čak i kamionima.
A u podrumu se nalazila potrošna roba poput auto-guma i ulja dok su na spratu bili rafovi načičkani rezervnim delovima, i to ne samo za automobile koje je zastupao nego i za sve ostale prisutne u Beogradu i nadalje.
Tu su bile i karoserije, koža za presvlačenje sedišta, aparati za mehaničare, akumulatori, sirene…
Zaposleni, kao i servis odmah pored, doprinosili su brzoj i stručnoj usluzi, a dodata vrednost kod Vlasenka bila je i besplatan pregled, kao i redovne kontrole nakon popravke.
Ipak, glavne zvezde salona u Uskočkoj bili su raskošni motorcikli “harlej davidson“, kako su ih zvali tadašnji Beograđani, do tada već ovenčani slavom koja će ih pratiti sve do današnjih dana. Ovaj robusni američki motor smatrao se, pre kasnijeg mita o “slobodi” i “nezavisnosti”, nametnutom kroz reklame i filmove sedamdesetih, čvrstom i pouzdanom spravom pa je stoga našao i svoju veliku primenu u tadašnjoj vojsci koja je u zalihama imala veći broj motorcikala ove marke.
Ipak, kako je u to vreme u enormnom porastu bila tehnička kultura i oduševljenost mašinama, i motori su tako postali sve češći prizor na beogradskim ulicama.
Skupi i primamljivi “harej davidsoni” nisu izuzetak, naprotiv, pa se kod Vlasenka uvek tražio koji primerak više.
Nepoznato nam je kakva je bila dalja sudbina ovog promućurnog trgovca ali je izvesno da je promenom sistema posle 1945. nestalo njegove radnje kao i raskošnih američkih automobila i motora.
Ipak, u sastavu nove vojske nalazio se ogroman broj “džipova”, legendarnih Vilisa, koje su američki saveznici masovno isporučivali kao pomoć Jugoslaviji pa je na taj način jedna od nekadašnjih Vlasenkovih marki i dalje ostala prisutna na beogradskim ulicama.
U novom talasu opremanja svih civilnih i vojnih organa američkom opremom, već od 1953. godine, doći će do novih isporuka automobila, između ostalog i Studebakera, kao i motorcikala “harlej davidson” ali samo za službenu upotrebu.
Proći će još mnogo decenija dok se prvi civilni “harliji” ne budu pojavili u gradu, u svojevrsnom “rivajvlu” nekadašnje “Vlasenkove epohe” vibrantnih tridesetih.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
