NAJNOVIJE
Top

S obzirom na značaj 20. oktobra u istoriji Beograda, dana u kome je iz namučene prestonice, uz velike žrtve, zauvek isteran nacizam, Kaldrma svojim čitaocima donosi serijal fotografija snimljenih u toku i nakon ove veličanstvene bitke koja je u širem rejonu grada trajala od 14. do 20. oktobra 1944. godine.

U toj bici je poginuo ogroman broj boraca iz sovjetske Crvene armije čiji III Ukrajinski front je vodio glavnu borbu za oslobođenje Beograda i Srbije od nacista Trećeg rajha, kao i boraca jugoslovenske NOVJ. Herojski jurišajući, sovjetski crvenoarmejci i domaći partizani, padali su od obronaka Avale sve do obale Save ka Zemunu, proterujući opakog okupatora koji je tokom tri godine u Beogradu i Srbiji ostavio strašan, krvav trag.

Bitka se vodila u skoro svim delovima grada, iz svih pravaca osim severnog, a posebno važan trenutak je bilo učešće samih Beograđana koji su se prihvatali oružja koje su nalazili po ulici, i priključivali se oslobodiocima.

Sa svoje strane, Crvena armija je zbog savezništva, vodila računa da po gradu dejstvuje sa što manje artiljerije, ne bi li umanjila neumitna razaranja infrastukture do kojih dolazi u tako velikim bitkama, i Beograd ostavila domaćinima posle pobede sa što manje štete. Ali, zato su morali da trpe veće ljudske žrtve…

Okupator u povlačenju je minirao brojne lokacije, posebno po centru, i u poslednjem trenutku još nanosio štetu i razaranja. Zbog takve ratne “taktike”, neki od Beograđana su izgubili život bukvalno u poslednjim satima pred slobodu.

Sve te herojske i strašne trenutke ove veličanstvene borbe za oslobođenje Beograda videćete u ovim fotografijama koje stoje pred vama….

Prvo jutro slobode: građani čiste tragove borbi ispred nemačkih bunkera na Topličinom vencu
Olupina nemačkog tenka iznad Slavije
Beograđani u potrazi za hranom nakon bitke
Sovjetski vojnici Crvene armije u razgovoru sa stanovništvom u Rakovici
Partizani na Dedinju odlaze u borbu ka centru grada
Doček sovjetskih tenkova na Vračaru
Knez Mihailova neposredno nakon teških borbi u ovom delu grada
Terazije u jutro 20. oktobra sa tragovima bitke
Strahovito oštećeni BIGZ koji je bio pretvoren u jako uporište nacista
O žestini borbe svedočile su brojne olupine tenkova po ulicama: izgoreli sovjetski tenk u ulici Kneza Miloša kod raskrsnice sa Nemanjinom
Beograđani sa oružjem i opremom pokupljenom sa mrtvih nacista pridružuju se sovjetskim tenkistima u Svetogorskoj ulici na ćošku sa Takovskom
Bitka u toku ispred današnjeg Doma armije: sovjetski tenk juriša ka Pozorišnom trgu (Trg republike) dok se partizani nalaze u zaklonu od ubistvene vatre nemačkih vojnika sa trga
Nacistički bunker ispred Železničke stanice, uništen tenkovskim granatama
Beograđanka sa detetom radosna prolazi kraj kolone partizana koji idu ka Kalemegdanu, na Bulevaru kralja Aleksandra kod Vukovog spomenika
Izginuli svojetski vojnici položeni u portu Vaznesenske crkve u ulici Admirala Geprata
Ratni zločin: razorena zgrada na Studenstkom trgu koju su nacisti minirali u povlačenju, ubivši stanare zatvorene u podrumu
Sinagoga u ulici Cara Uroša na Dorćolu koju su nacisti spalili u povlačenju. U toku okupacije nacisti su prethodno ubili skoro kompletnu populaciju beogradskih Jevreja, sa sve ženama i decom, njih oko 12.000. Na kraju, u poslednjem popodnevu okupacije, zapalili su i sinagogu
Sahrana poginulih sovjetskih vojnika na Pozorišnom trgu (Trg republike)
Grobnica poginulih partizana u parku kod Starog dvora
Nacistički vojnici sa oklopnim vozilom u toku bitke snimljeni krišom u ulici Kneza Miloša kod raskrnice London
Mrtvi nemački vojnici i tenkovi napušteni u povlačenju, razbacani u Karađorđevoj ulici
Još jedan napušteni nemački tenk u Karađorđevoj ulici
Savski železnički most srušen zbog miniranja u povlačenju
Crvenoarmejci ispred Palate Albanija
Predaja
Crvenoarmejci na Bulevaru oslobođenja na putu ka Slaviji
Proslava pobede u Kolarčevoj: orkestar Crvene armije
Partizani ulaze na Terazije pored Starog dvora
Pobednici: vojnici Crvene armije iz svih krajeva tadašnjeg SSSR uz pesmu nastupaju ulicom Kralja Milana ka Slaviji gde se održava pobednički defile
Pobednički defile Crvene armije na Slaviji uz masu oduševljenih Beograđana
Beograđani šetaju Kalemegdanom razgledajući olupine nacističkih vozila nakon bitke
U ulici Kneza Miloša
Mrlja na pobedi: žrtve revolucionarnog terora Titove OZNE kojih je u Beogradu u prvim nedeljama po oslobođenju bilo skoro par hiljada