Toliko je moćna bila srednjevekovna srpska država, tvorevina koja u to vreme nije mogla da se zamisli odvojena od crkve, da je iz monaških redova iznedrila čoveka koji će, kako kaže legenda, izraditi jedan od najvećih simbola dalekog Kremlja!
Baš u vreme kada despot Stefan Lazarević od Ugara dobija Beograd 1404. godine, što je jedan od najznačajnijih događaja u istoriji naše prestonice, u udaljenoj Moskvi, prema tom narativu, obitava srpski monah Lazar.
Poznat je bio pod nadimcima Crnorisac i Hilandarac.
Ono što se danas ipak pouzdano zna jeste da je među kaluđerima zaista bilo mnogo učenih ljudi, pa su prve srpske škole i bolnice bile pod okriljem manastira. Zajedno sa duhovnošću razvijala se i umetnost, graditeljstvo, nauka…
Tako je jedan ovdašnji monah, kako se veruje, bio kadar da izradi i montira ni manje ni više nego pravo čudo tehnike, posebno u to doba – prvi veliki mehanički časovnik.
A tek je malo poznato da se danas u Beogradu nalazi jedan časovnik koji bi trebalo da nas podseća na ovu, ukoliko je tačna, zaista neverovatnu storiju.
Sat koji je monah Lazar postavio radio je, kaže se, punih 217 godina.
Koliko je to samo smene generacija, vladara, ratova i uticaja…
Delo našeg monaha bilo je najznačajniji detalj na carskom utvrđenju više od dva veka, jer je imalo tako važnu funkciju – merenje vremena.
Skromni sunčani časovnik, koji je postavljen 2004. godine, kao obeležje šest vekova od postavljanja Lazarevog sata , deo je lepe freske na kojoj je naslikan ovaj događaj.
Nalazi se na zgradi Akademije SPC na Kosančićevom vencu i izdaleka izgleda kao jedan skromni religijski prikaz, kao detalj na fasadi zgrade.
Tek kada se približite, videćete senku koju tvori “kazaljka” sunčevog sata.
Nažalost, deo freske je oštećen, a čini se da se to dogodilo prilikom radova na izvođenju ventilacije.
Ona je, inače, delo Milutina Tadića, profesora Geografskog fakulteta i studenata Akademije.
Red bi bio da studenti obnove ovu fresku, kako bismo sačuvali neobičan gradski detalj u spomen na legendu o čoveku koji je u dalekoj zemlji napravio bajkovito čudo.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
