Beograd, sazdan na grebenu, kao da je prkosio i prirodi i civilizaciji – bio je oduvek okružen barama.
Neke su opstale sve do današnjeg dana, a skoro sve te bare, ritovi, močvare i šume bile su deo druge države – Austrougarske.
Njedno dunavsko ostrvo, pa ni Ada Huja nisu pripadali Srbiji.
Beograd je tako bio pravo poluostrvo ne samo zato što su ga grlile dve reke, već i dva močvarna prostranstva, a u političkom smislu, bio je okružen monarhijom koja je vršila sve veći pritisak, sve dok sa Save i Dunava nisu krenuli da pucaju topovi.
Borča, do koje se danas brzo stiže Zrenjaninskim putem bila je poprilično daleko.
Od obale Dunava delile su je bare: Duga, Malo blato, Bugarska i Kuzmanova. Trebalo je preći i kanale, kojih je uz priobalje bilo dosta, a Sebeš i Vizelj postoje i danas.
Osim spomenute četiri bare, na mapi se može videti i Topoljačka bara ili Veliko blato, koja danas ima privatnog upravljača i obitava skrivena između novih i spontano podignutih naselja između Krnjače i Borče. Tu se nalaze i ribnjaci, koji su pravi raj za pecaroše.
Danas se takođe malo zna da je čitava ova oblast, sada deo opštine Palilula, nekada bila posebna gradska celina sa nazivom Dunavski rit.
O močvarnom karakteru ovog naselja uverljivo i svedoče brojni kanali koji prolaze kroz Krnjaču, građeni još od 1940. godine kao sistem odbrane od rasta nivoa dunavske vode i posledičnog plavljenja.
Postojala je tu u blizini i Riva bara, a verovatno od ovog naziva potiče današnje ime MZ Reva.
Svinja bara, Vraževa bara i Vodenička bara nalazile su se nekada na mestu današnjeg Pančevačkog puta.
Prema Pančevu je bila i Široka bara, koja se zvala još i Vodenica, Duboka bara i Popovača.
Sa zemunske strane dominirala je Bežanijska bara.
U Beogradu su bare bile samo uz priobalje, odnosno, bez ikakvog dodatnog imena upisana je bila velika bara na prostoru današnjeg Beograda na Vodi, a iza Glavne železničke stanice.
Tek je u drugoj polovini 19. veka dobila žargonski nadimak “Bara Venecija” koji su joj dali Beograđani sprdajući se sa tom ogromnom naplavinom. Pod tim imenom nije samo ušla u gradsku legendu već i u zvanične mape Beograda tog doba.
Osim bara, na toku velikog i moćnog Dunava, ali i manje i pitomije Save, oko Beograda nalazilo se i više ostrva.
Kožara i Červenka (danas Crvenka) bila su neka od njih. Ada Huja nije bila spojena s obalom, kao ni savska Mala ciganlija.
To nije bio slučaj ni sa Adom Ciganlijom, koja je za razliku od Velikog i Malog ratnog ostrva pripadala Beogradu u 19. veku. Danas najpopularnije izletište ugradu, Ada je tek šezdesetih godina 20. veka postala spojena veštačkim nasipom sa obalom.
Sigurno je da bi geolozi dali adekvatno objašnjenje zašto je leva obala Dunava bila podložnija močvarama nego desna, odnosno, zašto je Sava bila sklonija formiranju rečnih ostrva, ada, baš na tom delu gde prolazi kroz Beograd.
Ali, koje god objašnjenje bilo relevantno, nama danas ostaje da uživamo u tom prirodnom nasleđu koje su nam geografija i vreme ostavili, kao i da povećamo svoj fond znanja o istoriji našeg grada, svrstavajući u njega i takve pojmove kao što su bila imena gradskih bara i baruština.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
