Rekao je da će umreti 17. aprila. Tako je i bilo. I to u bedi.
To je bila sudbina jednom poznatog, a danas skoro pa potpuno zaboravljenog srpskog pesnika rođenog na burnom razmeđu dva veka, koji nam je podario pesmu koja se danas smatra nezvaničnom himnom Srbije.
Da li znate ko je bio Milorad Petrović, pesnik, učitelj i ratnik sa najneverovatnijim nadimkom u čitavoj istoriji srpske poezije i književnosti – Seljančica?
A, ako kažemo “Igrale se delije“, ili “Jesen stiže Dunjo moja”?
Čuveni stihovi, toliko opevani da su postali opštenarodni, ponikli su, ustvari, iz pera Seljančice.
Za samo 46 godina, koliko je proživeo, on je završio visoku školu, srčano se borio u balkanskim ratovima, ali i u Prvom svetskom ratu – u Kolubarskoj bici.
Milorad Petrović Seljančica potiče iz beogradskog predgrađa, takoreći. To je mladenovačko selo Velika Ivanča. Odatle ga je život naveo u Beograd, gde je pohađao gimnaziju, a onda u Aleksinac, gde se školovao za učitelja.
I nikada se nije odricao svoje seljačke duše, srpskih običaja i ljubavi prema rodnom kraju.
Viđan je često u narodnoj nošnji, a imao je i amajliju – grumen zemlje iz rodne Ivanče.
Tokom Prvog svetskog rata oboleo je od tifusa i – umro kao siromah u Beogradu. Sahranjen je na Topčideru, bez spomenika…
U ovoj kratkoj biografiji vidi se koliko je Srbin onoga vremena morao da propati, koliko mesta da obiđe i krajeva da upozna, u koliko rovova da zarije svoje seljačke ruke… Iz sela je ponikao, izborio se za obrazovanje da preživi u ratovima, borio se i sa glađu, ali je bolest pokosila velikog pesnika.
Objavljivao je svoje pesme u časopisima: “Zvezda”, “Nova iskra”, “Brankovo kolo”, “Bosanska vila”, “Zora”, “Budućnost”…
Kao mlad pesnik zaljubio se u Ružu Knežević, ćerku radikalskog narodnog poslanika, i posvećivao joj je pesme. Ruža mu je ostala verna do smrti, a bila je, takođe, učiteljica, pa su zajedno radili po selima.
Ovaj obrazovani seljak prevodio je pesme sa francuskog, ruskog, poljskog, slovenačkog, bugarskog, pa čak i češkog i slovačkog jezika.
Prvu zbirku pesama “Seljančice” objavio je 1902. godine u Beogradu.
Pesme su bile iskonski narodne, pevane na veseljima.
Kada je već bio teško bolestan, lutajući po Kalemegdanu, Seljančica je ispisao svoje najpoznatije stihove…
Igrale se delije,
Nasred zemlje Srbije.
Sitno kolo do kola,
Vilo se do Stambola.
Svira frula iz dola,
Frula moga sokola.
Sitno kolo do kola,
Vilo se do Stambola.
Čulo se do Stambola,
Carskog grada ohola.
Igra kolo do kola,
Ne haje za Stambola.
Pesma je junačka, potekla iz sećanja na vreme kada su Srbi držali Jedrene pod opsadom i žalili što ne mogu stići sve do Stambola.
Nije svojim imenom stekao kasniju slavu, ali nas je patriotskim stihovima zadužio, i red je da bar znamo njegovo ime.
U samom centru Mladenovca, danas možete videti jednu bistu sa šeširom i brčićima – to je Seljančica, na spomeniku podignutom 2013. godine.
Na bisti su ispisani njegovi najpoznatiji stihovi.
Pre desetak dana je obeležena stogodišnjica njegove smrti: u pesničke večne daljine otišao je 17. aprila 1921. godine.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
