Neverovatan trag Beograda Despota Stefana iz 15. veka

Čar Beogradske tvrđave je njena arhitektura iz epohe baroka 18. i turske okupacije 19. veka – bar je tako svima poznato, dok prolaze kroz jedan od glavnih ulaza u kompleks, kroz kapiju ispod Sahat kule.

Ali, u skoroj budućnosti bi moglo da se na najlepši deo tvrđave ulazi i sa jednog kudikamo znamenitijeg i izuzetno važnog mesta srpske istorije: srednjevekovne kapije tvrđave despota Stefana Lazarevića iz 15. veka, koja se, potpuno fascinatno, nalazi – odmah pored Sahat kule.

Malo ko će skrenuti levo od Sahat kule, kada ide u smeru ka Ušću, a upravo tu krije se jedna ruina koja, zapravo, predstavlja ostatke jedne od četiri kapije nekadašnjeg zamka Despota Stefana iz vremena posle 1404. godine kada je postao srpski grad.

Oni su zaštićeni, a stari, rastresit kamen ukazuje na to da je mnogo pre detaljne austrijske rekonstrukcije tvrđave ovde postojalo staro utvrđenje i to srpsko!

Kapija je, prema istorijskim izvorima, zaista izgledala impozantno – prolaz se nalazio između dve visoke kule, sa lučno oblikovanim završetkom.

Danas, ovo tako važno mesto je toliko neprimetno da, iako se nalazi tik uz put kojim većina Beograđana i turista prolazi, ostaje nezapaženo.

Na sreću, ostaci ovog blaga srednjevekovne Srbije su sada spremni za rekonstrukciju čime će čitav ovaj deo tvrđave dobiti ne samo potpuno drugačiji izgled, već i najpre značenje i smisao za našu kulturu, identitet i istoriju. Na jednom mestu videće se, da se slobodno izrazimo, pravi VIP tragovi Beograda i njegove fascinantne sudbine kroz vekove.

Slavu prethodno spomenute, davno zaboravljene kapije, ukrala je Sahat kapija, na koju smo se i popeli kako bismo bolje videli ovu despotovu.

Pogled je impozantan – iako je reč samo o ostacima, davno sravnjenom ponosu prestonice, može se sagledati sva njena veličina.

Stara opeka i kamen, koji su obrasli u korov, ipak su tu i svedoče o nekom starom sjaju grada na ušću dveju reka.

Zidine nekadašnjeg Beograda Despota Stefana su, zasigurno, bile jedan od najlepših dvoraca koji se ponosno izdizao iznad Panonije.

– Citadela ili unutrašnji grad nastala je prvobitno kao vizantijski kastel u XII veku. Ponovo je kompletno izgrađena za vreme despota Stefana Lazarevića 1404–1427. godine. Arheološkim istraživanjima koja su vršena sistematski do 1980. godine otkriveni su ostaci bedema s kulama, kaldrmisani prilaz zamku sa severoistočne strane, sa okruglim stubovima na koje se nekad oslanjao pokretni most. Pronađeni su ostaci oružja, kamena đulad, ostaci keramike, novca i drugih predmeta iz despotovog i iz kasnijih vremena. U austrijsko-turskim borbama krajem XVII veka zamak despota Stefana Lazarevića gotovo je u potpunosti uništen – stoji u objašnjenju na sajtu Beogradske tvrđave.