Rimske terme, tursko groblje, velika i neugledna pijaca… a onda, konačno – Studentski, odnosno Univerzitetski park.
Ovaj prostor u centru Beograsa postao je, prema planovima prvih urbanista oslobođene Kraljevine Srbije, zelena oaza krajem 19. veka. Zamislite, šta bi samo jedno drvo iz ovog parka staro 120 godina moglo da nam “ispriča“? Šta je sve urezano u njegovoj kori? Neko ime, suza, neka rana naneta iz besa, možda geler, kuršum?
Nažalost, jedno drvo koje je u ovom parku doživelo 120. rođendan – posečeno je 2008. godine. Bilo je to drvo sofore, ili, kako je ta vrsta šire poznata, japanskog bagrema. Medonosne vrste poreklom iz drevne Kine koju su prvi kultivisali Japanci, pa mu odatle i popularni naziv. U Srbiju je nepoznatim putem došlo u vreme vladavine kralja Milana Obrenovića. Kako su rekli te 2008. godine, njegovo stablo više nije moglo da iznese naraslu krošnju, iako je bilo pozamašne debljine.
Ali, ovaj gradski gorostas nije potpuno i netragom iščezao kad su testere zasekle njegovo stablo. Neko je u to vreme ipak bio pametan pa je predložio neobičnu ideju kako bi se sačuvala bar jedna uspomena.
Danas je koren te sofore svojevrsni spomenik sa klupom koja je omiljena u Studentskom parku. Klupa je, dakle, uzdignuta na ostatku stare sofore i uvek se na njoj skuplja neko dobro društvo. Mesta i te kako ima!
Obim njenog stabla bio je čak 4,25 metara, a visina 25 metara. Nije samo impozantna starost i veličina obeležila ovo drvo, već i činjenica da je ono bilo prvo posađeno u tada novoformiranom Studentskom parku.
“Zbog svoje velike istorijske vrednosti na mestu gde je rasla, postavljena je umetnički oblikovana parkovska klupa izrađena od drveta ove sofore… Postolje klupe je autentično žilište posečene sofore, a oko nje su posađena tri mlada stabla koja na tom mestu predstavljaju produžetak njene vrste“, piše na informativnoj tabli ispred klupice.
Autor čitave ove originalne kompozicije je vajar Bogdan Vukosavljević.
Studentski park je nastao zahvaljujući velikoj ideji prvog srpskog urbaniste Emilijana Josimovića, a pravi izgled evropskog parka dobio je tek krajem 19. veka. Tada je u njemu otkriven spomenik Josifu Pančiću i može se ponegde naići i na izvor u kome se ovaj park (pogrešno) naziva “Pančićev“.
Tridesetih godina 20. veka dobija definitivan izgled, kada je podignuta impozantna ograda po projektu velikog arhitekte, jedinog našeg školovanog na Sorboni u Parizu, Milutina Borisavljevića, i u njega zatim premešten spomenik Dositeju Obradoviću.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
