U 19. veku danas čuvena Ulica kralja Petra zvala se Dubrovačka.
Sadašnje ime ponela je 1904. godine, da bi se u vreme komunizma zvala 7. jula. Od 1997. godine ponovo joj se vraća staro, dobro poznato ime.
Ova ulica kao malo koja u gradu predstavlja istorijski važnu liniju za Srbe, srpsku prestonicu, kulturu i duhovnost. Ono što se manje zna jeste da je baš ova “vertikala” odvajkada bila jedna od najvažnijih ulica, još od antičkih vremena, i pretpostavlja se da je u njoj bio čak centralni trg antičkog Singidunuma – rimski Forum.
Gotovo na svakoj zgradi u ovoj ulici, u delu od Kosančićevog venca do Knez Mihailove ulice može se naći poneka značajna spomen tabla.
Svud se nalazi nešto “najstarije“. Zapravo, tu su bile najstarije institucije i ustanove koje su nastale u procesu oslobođenja od Turaka i stvaranja moderne srpske države.
U ovoj ulici nalazi se najpoznatija i najstarija beogradska crkva koja postoji u kontinuitetu i koja je hrišćanima dugo bila i jedina bogomolja tokom turske vladavine – Saborna.
Oko nje nastajao je srpski Beograd, buduća prestonica nezavisne države. Tu je danas smešteno i duhovno središte pravoslavnih Srba – patrijaršija.
Kako se grad razvijao u evropsku prestonicu, tako su se u njemu otvrale neke uslužne delatnosti bez kojih je život u gradu nezamisliv.
Prva apoteka, na primer, otvorena je baš u Dubrovačkoj ulici, danšnjoj Kralja Petra, ali zgrada u kojoj se nalazila odavno je zbrisana s ovog mesta. Na tabli može da se vidi jedna stara, orijentalna kuća.
Tu piše da je u njoj bila smeštena prva apoteka knez Miloševe Srbije.
“Apoteku je osnovao mr Matej Ivanović 1830. godine. Spomen ploča je postavljena o 125. godišnjici osnivanja, 9. aprila 1955. godine“, stoji na ploči koju je postavilo Farmaceutsko društvo Srbije.
A malo pre apoteke, gledano od strane Kosančićevog venca, nalazi se i najstarija beogradska kafana “Upitnik“, odnosno, “Kod znaka pitanja” kako je danas poznatija.
Idemo dalje, ka Knez Mihailovoj ulici i nailazimo na mesto gde se nalazila prva pošta u Srbiji.
“25. maja 1840. godine ovde u Beogradu je ustrojena prva pošta u Srbiji“, stoji na jednoj tabli postavljenoj 1990. godine.
Osnovna škola “Kralj Petar I” poznata je po tome što je u njoj odigrana prva košarkaška utakmica u Beogradu, a kako piše na tabli, to se zbilo u dvorištu škole 1923. godine.
Tu je, inače, osnovano i prvo srpsko društvo za gimnastiku i borenje, mnogo pre no što je košarka došla u Beograd: 1857. godine.
A i sama škola “Kralj Petar Prvi” smatra se prvom osnovnom školom u Srbiji koja je 2018. godine proslavila jubilej od čak 300 godina!
Mnogo pre otvaranja modernijih robnih kuća, pre čuvenog Mitića, postojao je u ovoj ulici jedan robni magazin, preteča današnjih šoping molova.
Na zgradi u kojoj se nalazio robni magazin Buli, a koja i danas izgleda manje-više kao što je to bilo 1907. godine stoji sledeća tabla: “Ovo zdanje podigao je Bencion Buli, vlasnik jedne od najvećih tekstilnih industrija u Srbiji, bankar i veliki dobrotvor srpskog i jevrejskog naroda“.
Izgrađena je 1907. godine po projektu arhitekte Viktora Davida Azriela, u secesionističkom stilu, prepoznatljive ornamentike i dekoracije. Ovo zdanje predstavlja preteču današnjih tržnih centara.
Interesantan detalj je da je Hugo Buli, brat Bencionov, doneo iz Beča 1896. godine prvu fudbalsku loptu u Srbiju.
“Od 2016. godine ovo zdanje je vraćeno u vlasništvo Jevrejske opštine Beograd“, stoji na tabli koju je postavilo Udruženje Mazal – jevrejsko žensko društvo, u saradnji sa Ministarstvom za državnu u upravu i lokalnu samoupravu 2020. godine.
Još jedno važno mesto bilo je baš u Ulici kralja Petra – prva knjižara i štamparija u Srbiji, koja je otvorena tridesetih godina devetnaestog veka. Nalazila se na uglu sa ulicom Kneza Sime Markovića i u njoj je odštampana prva knjiga u Srbiji, “Srbsko stihotvorenije“.
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
