NAJNOVIJE
Top

Čuvene novine “Njujork tajms” svrstale su, u članku objavljenom pre nekoliko dana, Beograd među najbolje evropske destinacije kada su u pitanju barovi i kokteli!

Ali, zanimljivo je da novinar nije započeo tekst svojim hedonističkim doživljajem današnjeg Beograda već osvrtom na epohu čuvenog voza “Orijent ekspres” iz 1929. godine, i, posebno, jednu danas zaboravljenu epizodu koja je svojevremeno izazvala veliku pometnju u tadašnjoj javnosti.

Džozefina Bejker

Beograd je od otvaranja prve pruge za Niš 1884. godine postao baš važna saobraćajna tačka i to ne samo među balkanskim i južnoevropskim gradovima. U našu prestonicu pristajao je danas legendarni voz Orijent ekspres koji je i doslovce povezivao Evropu i Aziju u vremenu pre buma avionskog saobraćaja.

Ovaj voz dovozio nam je mnogo toga sa Zapada. Tako je sa stepenica njegovog vagona jednog dana na peron sišla i najveća svetska zvezda te epohe – plesačica Džozefina Bejker.

Dok se probijala kroz ogromnu masu obožavatelja, Džozefina je već znala gde želi da se uputi: u prestižni beogradski hotel “Srpski kralj”.

Razlog je bio jednostavan: klackajući se vozom ka Beogradu, na meniju bara u vagon-restoranu Orijent ekspresa videla je i probala neobičan koktel pod nazivom “kleka soda”.

Taj, za nju egzotičan, koktel napravljen je koju godinu ranije – u hotelu Srpski kralj.

Barmen je bio Milan Vujić – pomešao je rakiju klekovaču i gaziranu vodu, a novi napitak nazvao “kleka soda“.

Upravo taj novi pomodni napitak proslavio je ubrzo bar hotela, a nije prošlo mnogo i uveden je nekim nepoznatim čudom, u ponudu restorana voza Orijent ekspres.

E, taj koktel je bio prvi “klik” između svetskog “selebritija” Džozefine Bejker i neobičnog grada na Balkanu ka kome se uputila.

Afroamerikanka, pevačica i izvrsna plesačica potpuno je zaludela mase i smelo gazila rasne i rodne granice u SAD. Ovi sociološki aspekti možda i nisu bili toliko važni za nas. Beograđani su bili uzbuđeni prosto zato što je među njima prava zvezda, lice sa naslovnih strana svetskih časopisa, tamnoputa lepotica i što je najvažnije – mag dobre zabave.

Konzervativni pogledi nisu krili kritike, u pitanju je dama koja mnogo toga ne skriva, a prate je i razni tračevi.

Ali, zamislite jednu zvezdu koja svoje potpisane fotografije prodaje zaludeloj masi, a potom taj novac ostavlja siromašnoj deci tog istog grada, Beograda.

A kokteli…? Pa, sigurno je da su se pića mešala u beogradskim kafanana. Prvi beogradski barmen Milan Vujić i Džozefina su se sreli za šankom u Srpskom kralju. Tu se ponovo pila “kleka soda”, a ova kafanska epizoda osvanuće tako posle skoro čitavog veka na stranicama Njujork Tajmsa

Pevačica i plesačica postala je legenda, borac za rasne slobode, nosilac velikih francuskih odlikovanja. Zaslužila je da njeni posmrtni ostaci budu premešteni u Panteon.

Posle Drugog svetskog rata ova dama je ponovo došla u Beograd i to čak dva puta: u junu 1958. i u maju 1968. godine.

Nastup u Beogradu 1958. godine, skoro 30 godina nakon prvog dolaska

U proleće 1968. došla je avionom, i tada je ugostio i sam Tito. Na jednoj fotografiji sa prijema vidi se kako lepotica u belom, sa svojim velikim, tamnim naočarima i sa šubarom, gleda u nasmešenog i ozarenog Tita. Ni on nije ostao imun na šarm i značaj gospođice Bejker. U to vreme nekadašnja plesna zvezda bila je već odavno čuvena aktivistkinja i borac za ljudska prava u SAD, posebno Afroamerikanaca, zbog čega je Tito formalno i poželeo da je primi.

Sa Titom i Jovankom Broz

Skoro četrdeset godina nakon prvog silaska iz vagona Orijent ekspresa, Džozefina je u Beogradu srela i svoju staru prijateljicu iz Pariza – Sofku Nikolić, predratnu pevačicu iz Jugoslavije koja je stekla evropsku slavu.

Dve godine pred smrt, 1973. godine Džozefina po četvrti put dolazi u Beograd kao ambasadorka UNICEF-a.

Nažalost, hotel “Srpski kralj” i njegov spektakularni bar iščezli su u eksplozijama i plamenu avionskih bombi 6. aprila 1941. godine, a sa njima je u istoriji zauvek ostao izgubljen i čuveni koktel “kleka soda” koga više niko nije pripremao u Beogradu. Barmena koji ga je smislio i prvi napravio, Milana Vujića, takođe su prekrili slojevi prohujalih vremena i njegova dalja sudbina danas je nepoznata.