Jedan od naših najlepših manastira nalazi se u beogradskoj opštini Rakovica i potiče najverovatnije još čak iz 14. veka.
Još uvek se ne zna previše da je u široj okolini Beograda bilo mnogo, do temelja uništenih pravoslavnih svetinja, čije tragove i dalje kriju njive i šume u okolini grada. Jedna takva je i u podavalskom naselju Zuce, gde se baš ovih dana istražuju otkriveni temelji – prvog manastira Rakovica.
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda ove godine je započeo probna arheološka iskopavanja lokaliteta Manastirište u selu Zuce, u cilju utvrđivanja prvobitnog položaja manastira Rakovica.
Nakon krčenja terena izvršeno je geofizičko snimanje, posle čega je započeto sa arheološkim iskopavanjima.
Do sada su pronađeni skeletni ostaci najmanje tri individue, arheološki pokretni materijal kao i ostaci građevinske strukture čija namena još uvek nije definisana.
Da tu nečeg ima ukazao je naziv za to mesto koje stanovnici Zuca već vekovima zovu Namastirište. Nalazi se između Zuca i Vrčina, na uzvišenju i, što je u to vreme bilo od najveće važnostu za opstanak jedne naseobine – u blizini izvora.
Ova lokacija nalazi se u neposrednoj blizini velike robne kuće nameštaja IKEA, pa ako vas put nanese tamo, pogledajte na padine brda iza parkinga. Važna beogradska istorija tu leži pod slojevima zemlje.
Pomeranje manastira Rakovica na današnje mesto objašnjava se činjenicom da je to tada bilo skriveno, od puteva udaljeno područje, blizu guste šume.
Manastir Rakovica je premešten na sadašnju lokaciju negde tokom 16. veka. Najstariji pisani izvor koji spominje ovaj manastir je iz 1502. godine, putopis Feliksa Petančića, koji je štampan u Beču dve decenije kasnije.
Inače, zna se da je manastir najpre neko vreme bio i u okolini današnjeg sela Rakovica, odnosno, njegovo pomeranje bilo je postepeno, tako da je danas ustvari na trećoj lokaciji od osnivanja. Ali, sve su bile na obodu Beograda.
I eto objašnjenja zašto su selo Rakovica i opština Rakovica dva različita geografska pojma – prvi toponim nalazi se, u stvari, na Voždovcu, a čitava nova opština dobila je ime Rakovica.
Rakovica je danas jedan od najvažnijih manastira i nije slučajno što u njemu počivaju patrijarh Pavle i patrijarh Dimitrije. Po njima su imena dobili i bulevari koji vode ka manastiru.
Tu je sahranjen i junak Prvog srpskog ustanka Vasa Čarapić, “Zmaj od Avale“, kao i Todor, sin Miloša Obrenovića.
Više o istoriji ovog mesta pročitajte u posebnom tekstu Kaldrme na:
Beogradske priče – Ljudi, ulice, trotoari, prolazi, sudbine…
